Chói mắt khi nhìn ánh sáng, hay còn gọi là nhạy cảm ánh sáng (photophobia), là tình trạng mắt trở nên khó chịu hoặc đau đớn khi tiếp xúc với ánh sáng, dù đó là ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo. Đây không phải là một bệnh lý độc lập mà thường là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng này là cần thiết để bảo vệ sức khỏe mắt và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân gây chói mắt khi nhìn ánh sáng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chói mắt, bao gồm:
Các bệnh lý về mắt
Khô mắt: Khoảng 75% những người bị khô mắt trải qua nhạy cảm với ánh sáng, trong đó 39% bị nhạy cảm ở mức độ trung bình hoặc nặng. Khô mắt không chỉ gây chói mắt mà còn kèm theo nhức mỏi, chảy nước mắt và cảm giác bỏng rát.
Viêm màng bồ đào cấp tính: Đây là tình trạng viêm của lớp giữa mắt, gây đau và nhạy cảm với ánh sáng. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến mất thị lực.
Đục thủy tinh thể: Bệnh này làm mờ thủy tinh thể của mắt, khiến ánh sáng tán xạ và gây chói mắt. Người bệnh thường gặp khó khăn khi nhìn trong điều kiện ánh sáng mạnh hoặc ban đêm.
Trầy xước giác mạc: Giác mạc bị tổn thương do dị vật hoặc chấn thương có thể gây nhạy cảm với ánh sáng và cảm giác đau đớn.
Xem thêm: Vẩn Đục Pha Lê Thể: Nguyên Nhân, Điều Trị và Cách Phòng Ngừa
Các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh
Đau nửa đầu (migraine): Hơn 10% dân số thế giới mắc chứng đau nửa đầu, và nhạy cảm với ánh sáng là một triệu chứng phổ biến. Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn và nôn kèm theo cơn đau đầu dữ dội.
Viêm não: Tình trạng viêm của não có thể gây ra nhạy cảm với ánh sáng, kèm theo sốt, đau đầu và cứng cổ. Đây là một tình trạng nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời.
Chấn thương sọ não: Sau chấn thương, một số người có thể trải qua nhạy cảm ánh sáng đột ngột. Tình trạng này có thể biến mất khi người bệnh bình phục, nhưng đôi khi trở thành triệu chứng mãn tính.
Nguyên nhân khác
Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc huyết áp, thuốc chống dị ứng có thể gây nhạy cảm ánh sáng như một tác dụng phụ.
Bệnh lý toàn thân: Các bệnh như ngộ độc thủy ngân, bệnh dại, bệnh bạch tạng cũng có thể gây nhạy cảm với ánh sáng.
Cách khắc phục tình trạng chói mắt
Để giảm thiểu và phòng ngừa tình trạng chói mắt, có thể áp dụng các biện pháp sau:
Bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh
Đeo kính râm: Sử dụng kính râm chất lượng cao có khả năng ngăn chặn tia UV khi ra ngoài trời. Điều này giúp giảm lượng ánh sáng tiếp xúc trực tiếp với mắt và bảo vệ mắt khỏi tác hại của tia cực tím.
Đội mũ rộng vành: Khi ra ngoài vào ban ngày, đội mũ rộng vành giúp che chắn mắt khỏi ánh sáng mặt trời trực tiếp, giảm nguy cơ chói mắt.
Điều chỉnh môi trường sống và làm việc
Sử dụng ánh sáng phù hợp: Trong nhà, nên sử dụng ánh sáng dịu nhẹ, tránh ánh sáng quá mạnh hoặc chói. Điều này giúp mắt không bị căng thẳng và giảm nguy cơ nhạy cảm ánh sáng.
Giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính, điện thoại có thể gây mỏi mắt và nhạy cảm ánh sáng. Hạn chế thời gian sử dụng và áp dụng quy tắc 20-20-20 (sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, nhìn xa 20 feet trong 20 giây) để giảm căng thẳng cho mắt.
Chăm sóc mắt đúng cách
Vệ sinh mắt: Giữ vệ sinh mắt bằng cách rửa mắt bằng nước sạch, đặc biệt sau khi tiếp xúc với bụi bẩn hoặc hóa chất. Điều này giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm nguy cơ nhạy cảm ánh sáng.
Sử dụng thuốc nhỏ mắt: Đối với những người bị khô mắt, sử dụng thuốc nhỏ mắt giúp duy trì độ ẩm và giảm nhạy cảm ánh sáng. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
Bổ sung dưỡng chất tốt cho mắt: Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin A, C và E giúp tăng cường sức khỏe mắt. Các thực phẩm như cà rốt, cải bó xôi, cá hồi chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho mắt.
Nghỉ ngơi hợp lý: Đảm bảo ngủ đủ giấc (7-8 giờ mỗi đêm) để mắt được nghỉ ngơi và hồi phục. Thiếu ngủ có thể khiến mắt mệt mỏi, làm tăng nhạy cảm với ánh sáng.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn gặp tình trạng chói mắt kéo dài, kèm theo đau đầu, giảm thị lực hoặc bất kỳ triệu chứng nào khác như đỏ mắt, chảy nước mắt, bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám. Một số dấu hiệu cần đặc biệt chú ý:
- Chói mắt đột ngột, dữ dội mà không có nguyên nhân rõ ràng.
- Nhạy cảm ánh sáng đi kèm với đau đầu, buồn nôn hoặc chóng mặt.
- Mắt đỏ, sưng, hoặc có dịch tiết bất thường.
- Giảm thị lực hoặc xuất hiện quầng sáng quanh nguồn sáng.
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra mắt toàn diện, có thể sử dụng các xét nghiệm như đo nhãn áp, kiểm tra giác mạc hoặc chụp hình ảnh võng mạc để tìm ra nguyên nhân chính xác.
Kết luận
Chói mắt khi nhìn ánh sáng không chỉ là một cảm giác khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt phù hợp sẽ giúp bạn giảm thiểu tình trạng này, duy trì đôi mắt khỏe mạnh và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa mắt để đảm bảo sức khỏe thị lực.