Phẫu thuật laser điều trị cận thị đã trở thành một giải pháp phổ biến giúp nhiều người cải thiện thị lực mà không cần đeo kính. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thực hiện phương pháp này. Một quyết định quan trọng mà bác sĩ nhãn khoa phải đưa ra là có nên tiến hành phẫu thuật hay không, đặc biệt khi bệnh nhân chưa trải qua đầy đủ các bước kiểm tra cần thiết. Việc bỏ qua quy trình khám sàng lọc có thể dẫn đến nhiều rủi ro, bao gồm các biến chứng sau phẫu thuật.
Vai Trò Của Bác Sĩ Trong Quyết Định Phẫu Thuật Cận Thị
Bác sĩ nhãn khoa không chỉ là người thực hiện phẫu thuật mà còn là người đánh giá xem bệnh nhân có phù hợp để mổ hay không. Để đưa ra quyết định này, bác sĩ phải dựa trên hàng loạt tiêu chí y khoa, từ độ dày giác mạc, tình trạng khô mắt, đến các bệnh lý tiềm ẩn có thể gây biến chứng. Một bác sĩ có trách nhiệm sẽ không chỉ dựa vào mong muốn của bệnh nhân mà cần đảm bảo rằng họ thực sự phù hợp với phẫu thuật.
Một số bệnh nhân có thể có giác mạc quá mỏng, thị lực chưa ổn định hoặc mắc các bệnh lý về mắt như giác mạc hình chóp (keratoconus). Nếu bỏ qua bước khám sàng lọc và tiến hành phẫu thuật cho những trường hợp này, nguy cơ biến chứng như loạn thị, mỏng giác mạc quá mức hoặc thậm chí mất thị lực sẽ tăng cao.
Xem thêm: Các phương pháp phẫu thuật Laser ICL Xoá Cận hiện nay
Những Kiểm Tra Cơ Bản Trước Khi Phẫu Thuật Cận Thị Bằng Laser
Trước khi đưa ra quyết định mổ, bác sĩ cần thực hiện các kiểm tra sau:
Đo khúc xạ chính xác
Đảm bảo mức độ cận thị đã ổn định ít nhất trong 1–2 năm. Nếu thị lực còn thay đổi, việc phẫu thuật có thể không mang lại hiệu quả lâu dài.
Đo độ dày giác mạc (Pachymetry)
Giác mạc phải đủ dày để có thể cắt gọt mà vẫn đảm bảo an toàn. Nếu giác mạc quá mỏng, nguy cơ giãn phình giác mạc sau mổ sẽ cao hơn.
Kiểm tra bản đồ giác mạc (Topography)
Bác sĩ cần xác định xem giác mạc có dấu hiệu bất thường như giác mạc hình chóp hay không. Nếu có, phẫu thuật laser sẽ không được khuyến khích.
Đánh giá tình trạng khô mắt
Mổ mắt bằng laser có thể làm trầm trọng thêm chứng khô mắt. Nếu bệnh nhân đã có triệu chứng khô mắt nặng từ trước, bác sĩ cần cân nhắc kỹ trước khi phẫu thuật.
Kiểm tra đáy mắt
Để phát hiện các bệnh lý võng mạc như rách hoặc bong võng mạc, đặc biệt ở những người cận nặng. Nếu có bất thường, bệnh nhân cần được điều trị trước khi xem xét phẫu thuật.
Đánh giá bệnh lý toàn thân
Một số bệnh lý như tiểu đường, bệnh tự miễn (lupus, viêm khớp dạng thấp) có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương sau mổ.
Nếu bệnh nhân không đáp ứng một hoặc nhiều tiêu chí trên, bác sĩ có thể khuyên không nên phẫu thuật hoặc đề xuất phương pháp điều trị khác như đeo kính áp tròng cứng (Ortho-K) hoặc phẫu thuật cấy kính nội nhãn (ICL).
Biến Chứng Có Thể Gặp Khi Bỏ Qua Quy Trình Khám Trước Mổ
Việc bỏ qua các bước khám cơ bản trước khi phẫu thuật có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
Giãn phình giác mạc (Ectasia)
Xảy ra khi giác mạc quá mỏng và bị yếu đi sau mổ, dẫn đến loạn thị không thể điều chỉnh bằng kính.
Khô mắt nặng
Làm giảm chất lượng thị lực, gây khó chịu kéo dài sau mổ.
Loạn thị không mong muốn
Khi giác mạc bị cắt không đều, bệnh nhân có thể bị nhìn mờ hoặc méo hình.
Nhiễm trùng và viêm giác mạc
Dù hiếm gặp, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Quyết Định Không Mổ – Khi Nào Là Cần Thiết?
Một bác sĩ có trách nhiệm có thể từ chối thực hiện phẫu thuật nếu nhận thấy nguy cơ biến chứng cao hơn lợi ích mà bệnh nhân có thể nhận được. Những trường hợp nên từ chối phẫu thuật bao gồm:
Giác mạc quá mỏng hoặc có dấu hiệu giác mạc hình chóp.
Cận thị chưa ổn định hoặc tăng nhanh trong thời gian ngắn.
Bệnh nhân có khô mắt nghiêm trọng.
Có tiền sử bệnh lý võng mạc hoặc bệnh lý toàn thân ảnh hưởng đến mắt.
Kỳ vọng của bệnh nhân không thực tế (ví dụ: muốn có thị lực hoàn hảo 100% mà không chấp nhận bất kỳ rủi ro nào).
Trong những trường hợp này, bác sĩ nên tư vấn cho bệnh nhân về các lựa chọn thay thế như đeo kính, kính áp tròng, hoặc các phương pháp phẫu thuật khác phù hợp hơn.
Kết Luận
Việc quyết định có phẫu thuật cận thị bằng laser hay không không chỉ phụ thuộc vào mong muốn của bệnh nhân mà còn phải dựa trên đánh giá y khoa cẩn thận. Bác sĩ nhãn khoa có trách nhiệm đảm bảo bệnh nhân đáp ứng đủ các điều kiện an toàn trước khi tiến hành mổ.
Nếu bỏ qua các bước kiểm tra quan trọng, nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật sẽ tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực của bệnh nhân. Vì vậy, một quyết định thận trọng, dựa trên cơ sở khoa học, không chỉ giúp bảo vệ đôi mắt của bệnh nhân mà còn thể hiện đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp của bác sĩ.