Quặm mi bẩm sinh là tình trạng mí mắt, thường là mí dưới, bị lật vào trong, khiến lông mi cọ sát vào bề mặt nhãn cầu. Đây là một dạng rối loạn bẩm sinh, xảy ra ngay từ khi trẻ mới sinh. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt, gây ra cảm giác khó chịu và thậm chí dẫn đến tổn thương giác mạc nếu không được xử lý kịp thời.
Nguyên nhân gây quặm mi bẩm sinh
Nguyên nhân chính của quặm mi bẩm sinh bao gồm:
Bất thường trong cấu trúc mi
- Dị tật bẩm sinh: Quặm mi bẩm sinh có thể do sự phát triển không bình thường của cơ nâng mi hoặc cơ vòng mi trong quá trình bào thai.
- Da mí mắt thừa: Ở trẻ sơ sinh, da mí mắt có thể quá lỏng hoặc dày, dẫn đến lực kéo khiến mí mắt lật vào trong.
Yếu tố di truyền
- Quặm mi bẩm sinh có thể có liên quan đến yếu tố di truyền, đặc biệt nếu có người trong gia đình từng gặp tình trạng tương tự.
Cơ vòng mi hoạt động bất thường
- Trong một số trường hợp, sự co thắt mạnh của cơ vòng mi có thể làm cho mí mắt lật vào trong.
Triệu chứng quặm mi bẩm sinh
Trẻ bị quặm mi bẩm sinh thường có các triệu chứng sau:
Lông mi cọ sát vào nhãn cầu
Gây cảm giác cộm, rát và khó chịu.
Chảy nước mắt liên tục
Do kích thích từ lông mi và nhãn cầu.
Đỏ mắt
Do kích ứng hoặc viêm kết mạc.
Sưng hoặc viêm giác mạc
Nếu không được điều trị, lông mi có thể làm xước giác mạc, gây viêm loét và sẹo giác mạc.
Nhạy cảm với ánh sáng
Trẻ có thể có xu hướng nhắm mắt nhiều hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
Biến chứng của quặm mi bẩm sinh
Nếu không được xử lý kịp thời, quặm mi bẩm sinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
Tổn thương giác mạc
Lông mi cọ sát liên tục có thể gây loét giác mạc, dẫn đến mất thị lực.
Viêm kết mạc mãn tính
Kích ứng kéo dài có thể gây viêm mãn tính, làm giảm chất lượng cuộc sống của trẻ.
Sẹo giác mạc
Khi giác mạc bị tổn thương nghiêm trọng, sẹo có thể hình thành, gây suy giảm thị lực vĩnh viễn.
Phương pháp xử lí quặm mi bẩm sinh
Việc điều trị quặm mi bẩm sinh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng của tình trạng này. Các phương pháp xử lý bao gồm:
Theo dõi các triệu chứng
Ở những trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể khuyên gia đình theo dõi và quản lý triệu chứng bằng các biện pháp sau:
Sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc mỡ bôi trơn
Giúp bảo vệ giác mạc khỏi tổn thương do lông mi cọ sát.
Làm sạch mắt hàng ngày
Để giảm nguy cơ nhiễm trùng và giữ mắt luôn trong tình trạng sạch sẽ.
Điều trị không phẩu thuật
Trong một số trường hợp, điều trị không phẫu thuật có thể được áp dụng, đặc biệt khi tình trạng quặm mi có thể tự cải thiện theo thời gian:
Băng dính chỉnh hình mí mắt
Sử dụng băng dính y tế để kéo mí mắt ra ngoài, ngăn lông mi cọ sát vào nhãn cầu.
Massage mí mắt
Bác sĩ hoặc phụ huynh có thể thực hiện kỹ thuật massage để điều chỉnh vị trí mí mắt và cải thiện tình trạng quặm.
Phẫu thuật sửa quặm mi
Nếu tình trạng quặm mi gây tổn thương giác mạc hoặc không tự cải thiện, phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Các phương pháp phẫu thuật phổ biến bao gồm:
Phẫu thuật cắt mí và chỉnh hình
Bác sĩ sẽ loại bỏ phần da và cơ thừa, sau đó tái định hình mí mắt để ngăn chặn tình trạng lật vào trong.
Phẫu thuật tạo hình mi mắt
Thực hiện điều chỉnh cấu trúc mi mắt để giữ mí mắt ở vị trí bình thường, tránh gây kích thích lên giác mạc.
Cố định mí mắt bằng chỉ khâu
Một số trường hợp có thể sử dụng chỉ khâu để cố định mí mắt ở vị trí mong muốn mà không cần cắt bỏ phần da hoặc cơ. Phẫu thuật thường mang lại hiệu quả cao và giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của trẻ.
Quá trình phục hồi sau phẩu thuật
Sau phẫu thuật, trẻ cần được chăm sóc đặc biệt để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi:
Sử dụng thuốc kháng viêm và kháng sinh
Để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm sưng viêm.
Theo dõi thường xuyên
Bác sĩ sẽ kiểm tra định kỳ để đảm bảo mí mắt hồi phục đúng cách và không có biến chứng.
Tránh chà xát mắt
Phụ huynh cần hướng dẫn trẻ không chạm vào vùng mắt sau phẫu thuật.
Phòng ngừa biến chứng
Mặc dù quặm mi bẩm sinh không thể phòng ngừa hoàn toàn do là một dị tật bẩm sinh, việc nhận biết sớm và can thiệp kịp thời có thể giúp ngăn ngừa biến chứng:
Khám mắt định kỳ
Nếu trẻ có dấu hiệu quặm mi, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt để được đánh giá và điều trị.
Chăm sóc mắt đúng cách
Giữ vệ sinh mắt cho trẻ, đặc biệt nếu có triệu chứng chảy nước mắt hoặc kích ứng.
Quặm mi bẩm sinh là một tình trạng có thể gây ra nhiều khó khăn cho trẻ nếu không được xử lý kịp thời. Với sự phát triển của y học, các phương pháp điều trị hiện nay, từ theo dõi đến phẫu thuật, có thể mang lại kết quả tích cực, giúp trẻ bảo vệ thị lực và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Điều quan trọng là phụ huynh cần nhận biết sớm các dấu hiệu và tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa mắt để đưa ra phương án điều trị phù hợp.