Chiều dài trục nhãn cầu là yếu tố then chốt trong kiểm soát cận thị, giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ tiến triển của bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Theo dõi trục nhãn cầu định kỳ là cần thiết để đảm bảo các biện pháp kiểm soát cận thị đang phát huy hiệu quả.
Chiều dài trục nhãn cầu có cần thiết cho kiểm soát cận thị không?
Chiều dài trục nhãn cầu (Axial Length ) là một yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát cận thị tiến triển, đặc biệt là ở trẻ em. Việc theo dõi thông số này giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ cận thị nặng và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp để làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Mối liên hệ giữa chiều dài trục nhãn cầu và cận thị
Cận thị xảy ra khi trục nhãn cầu dài hơn bình thường, khiến ánh sáng hội tụ trước võng mạc thay vì ngay trên võng mạc.
- Mắt bình thường có chiều dài trục nhãn cầu khoảng 22-24 mm.
- Khi > 24 mm, nguy cơ cận thị tăng lên.
- Khi ≥ 26 mm, mắt có thể bị cận thị nặng (high myopia), dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thoái hóa võng mạc, bong võng mạc, lỗ hoàng điểm cận thị.
Việc chỉ đo độ cận không đủ để đánh giá đầy đủ nguy cơ của cận thị tiến triển. Một số trẻ có độ cận tăng ít nhưng trục nhãn cầu vẫn kéo dài nhanh, cho thấy nguy cơ cao bị cận thị nặng trong tương lai.
Xem ngay: Thoái Hóa Hoàng Điểm Tuổi Già: Nguy Cơ, Phát Hiện Sớm và Biện Pháp Hạn Chế
Đo chiều dài trục nhãn cầu giúp kiểm soát cận thị như thế nào?
Theo dõi trục nhãn cầu giúp
Phát hiện sớm nguy cơ cận thị nặng, ngay cả khi độ cận không tăng nhiều.
Đánh giá hiệu quả của các phương pháp kiểm soát cận thị, đảm bảo các biện pháp đang áp dụng thực sự giúp làm chậm sự phát triển của cận thị.
Điều chỉnh chiến lược điều trị kịp thời nếu tốc độ kéo dài trục nhãn cầu vẫn quá nhanh.
Phương pháp kiểm soát cận thị dựa trên chiều dài trục nhãn cầu :
Nếu trục nhãn cầu kéo dài nhanh, bác sĩ có thể khuyến nghị:
- Kính Ortho-K (Orthokeratology): Giúp làm chậm tốc độ kéo dài trục nhãn cầu khoảng 45-50%.
- Thuốc Atropine liều thấp (0.01% – 0.05%): Giảm tốc độ tiến triển cận thị, ức chế sự phát triển của nhãn cầu.
- Kính kiểm soát cận thị : Giúp giảm tốc độ phát triển của cận thị.
- Tăng thời gian hoạt động ngoài trời (ít nhất 2 giờ/ngày): Giảm nguy cơ kéo dài trục nhãn cầu do tác động của ánh sáng tự nhiên. Bác sĩ sẽ dựa vào mức độ kéo dài trục nhãn cầu để quyết định có cần thay đổi phương pháp điều trị hay không.
Bao lâu thì đo chiều dài trục nhãn cầu?
Tần suất đo chiều dài trục nhãn cầu phụ thuộc vào độ tuổi, mức độ cận thị và phương pháp kiểm soát đang áp dụng:
Trẻ có nguy cơ cận thị cao (bố mẹ cận thị, đọc sách nhiều, ít hoạt động ngoài trời): 6 tháng/lần để phát hiện sớm cận thị.
Trẻ đã bị cận thị, đang sử dụng phương pháp kiểm soát như Ortho-K hoặc Atropine: 3-6 tháng/lần để đánh giá hiệu quả điều trị.
Người lớn bị cận thị nặng (> 6D hoặc trục nhãn cầu > 26mm): 1 năm/lần để theo dõi nguy cơ biến chứng võng mạc.
Người có dấu hiệu bệnh lý võng mạc liên quan đến cận thị: Đo thường xuyên hơn tùy theo chỉ định của bác sĩ. Các nghiên cứu cho thấy, nếu chiều dài trục nhãn cầu tăng ≥ 0.2-0.3 mm/năm, nguy cơ cận thị nặng rất cao và cần có biện pháp can thiệp kịp thời.
Các phương pháp đo chiều dài trục nhãn cầu
Hiện nay, có hai phương pháp đo chiều dài trục nhãn cầu phổ biến:
Đo bằng siêu âm A-scan (Ultrasound Biometry)
- Sử dụng sóng siêu âm để đo chiều dài trục nhãn cầu.
- Cần tiếp xúc trực tiếp với mắt bằng đầu dò, có thể gây khó chịu nhẹ.
- Thích hợp cho bệnh nhân bị đục thủy tinh thể nặng hoặc sẹo giác mạc.
Đo bằng laser quang học (Optical Biometry – IOL Master, Lenstar, v.v.)
- Sử dụng ánh sáng laser để đo trục nhãn cầu mà không cần chạm vào mắt.
- Độ chính xác cao hơn siêu âm A-scan, không gây khó chịu cho bệnh nhân.
- Không thể đo được nếu bệnh nhân bị đục thủy tinh thể quá nặng.
Kết luận
Chiều dài trục nhãn cầu là yếu tố then chốt trong kiểm soát cận thị, giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ tiến triển của bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Theo dõi trục nhãn cầu định kỳ là cần thiết để đảm bảo các biện pháp kiểm soát cận thị đang phát huy hiệu quả. Nếu bạn hoặc con bạn có nguy cơ cận thị, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mắt để thực hiện đo trục nhãn cầu đúng thời điểm.